Leasing (finansal kiralama), taşınır ya da taşınmaz bir yatırım malının, süresi, kira bedelleri ve koşulları belirlenmiş bir sözleşme kapsamında, kiralayan (leasing işlemini gerçekleştiren taraf) tarafından satın alınarak kiracıya (yatırımcı) kullanım hakkının verilmesini kapsayan orta ve uzun vadeli bir finansman yöntemidir. Yatırım malının mülkiyeti, sözleşme süresi boyunca kiralayanda bulunmakla birlikte, sözleşme sona erdiğinde kiracıya devredilir.

Leasing (Finansal Kiralama) Türleri Nelerdir?

Leasing, temelde iki şekilde uygulanır:

• Standart Finansal Kiralama

Standart Finansal Kiralama yönteminde, kiracının (yatırımcı) seçtiği sabit kıymet, yine kiracının (yatırımcı) belirlediği satıcıdan/üreticiden, kiralayan tarafından satın alınarak kiralanır ve sözleşme süresinin sonunda kiracıya sembolik bir bedelle devredilir.

• • • Sat Geri Kirala

Sat Geri Kirala, leasing’e (finansal kiralama) konu sabit kıymet, bizzat kiracının kendisinden satın alınarak tekrar aynı kiracıya finansal kiralama olarak kiralanmasıdır. Sözleşmeye ilişkin ödemeler tamamlandıktan sonra, sabit kıymet tekrar kiracıya geri devredilir.

Kimler Leasing ile Yatırım Yapabilir?

Genel olarak vergi mükellefi olan, yatırım yapmayı, işini büyütmeyi amaçlayan tüm gerçek ticari ve tüzel kişilikler ile hukuki işlem yapmaya yetkili kurum ve kuruluşların tamamı leasing (finansal kiralama) ile yatırımlarını finanse edebilirler. Leasing yapabilecek kurum ve kuruluşların bazıları:

• • • Anonim şirketler
    • Limited şirketler
    • Şahıs şirketleri
    • Çiftçiler
    • Vakıflar
    • Kooperatifler
    • Ortak Girişimler

Hangi Tür Mallar İçin Leasing Yapılabilir?

Tanım olarak, amortismana tabi her türlü sabit kıymet için leasing yapılabilir. İhtiyaçlarınıza ve yatırım planlarınıza göre leasing ile finanse edilebilecek başlıca sabit kıymetler:

• • • İş ve inşaat makineleri
    • Endüstriyel makine ve ekipmanlar
    • Tekstil makineleri
    • Metal işleme makineleri
    • Yenilenebilir enerjisi üretim ve enerji verimliliği ekipmanları
    • Ticari amaçlı gayrimenkul
    • Tarım makineleri
    • Plastik işleme makineleri
    • Sağlık sektörü ekipmanları
    • Matbaacılık ve kağıt işleme makineleri
    • Bilgi işlem ve büro sistemleri
    • Elektronik ve optik cihazlar
    • Turizm ekipmanları

Şimdi Muhasebe Kayıtlarını İnceleyelim….

Örnek : Firma finansal kiralama yolu ile Ocak 2025 tarihinde 3 yıllığına kule vinci 217.791,15 tl + KDV ile kiralamıştır. (KDV oranı %1’ dir.)

Ödenecek toplam kira tutarı: 217.791,15 tl          1 yıllık kira taksit tutarı: 101.436,08 tl

Ödenecek toplam faiz tutarı:    11.569,21 tl         1 yıllık faiz tutarı           :      6.139,41 tl

Ödenecek toplam anapara tutarı: 206.221,94 tl

İlk muhasebe kaydı VUK’ a göre aşağıdaki gibidir;

İlk ödeme kaydı aşağıdaki gibidir;

Yıl sonlarında finansal kiralamanın 1 yılın altına düşmesi ile ilgili muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;

Not : Kira süresini tamamlayana kadar izleyen yılarda da vadesi bir yılın altına düşmesinde aynı muhasebe kaydı yapılır.

Yıl Sonlarında Amortisman Giderlerinin Kaydı İlgili kule vincin faydalı ömrü 10 yıl olduğu ve normal amortisman yöntemi seçildiği için amortisman oranı %10 olarak alınmıştır.

206.221,94 / 10 = 20.622,19

Not: İzleyen son 2 yılda da aynı kayıtlar yapılır.

Kiralama süresi sonunda kiralanan iktisadi kıymetin mülkiyeti satın alınmış ise, 260-Haklar hesabındaki tutar ilgili duran varlık hesabına (252, 253, 254 veya 255 gibi), birikmiş amortisman tutarı da 268 no.lu hesaptan 257 no.lu hesaba devredilmeli ve iktisadi kıymet itfa oluncaya kadar amortisman ayırmaya devam edilmelidir.

Demirbaşın finansal kiralama şirketinden devir alınması muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir;

FAYDALI OLMASI DİLEĞİYLE...

SMMM YASEMİN DİNCEL