Uzun yıllardır çalışma hayatında olan arkadaşlarımızın çok defa sorduğu ve yanıtlamanın karmaşık olduğu konulardan biride kıdem tazminatıdır.

Öncelikle kıdem tazminatı nedir biraz irdeleyelim;

Kıdem tazminatı: İşçinin, iş akdinin haklı nedene dayanmaksızın ya da geçerli nedenle feshi durumunda her kıdem yılı karşılığı ortalama otuz günlük brüt ücrete karşılık gelecek şekilde hak kazandığı bir tazminat türüdür.

Burada dikkate edilmesi gereken nokta kimlerin işçi sayılacağı ve bu haktan yararlanabileceğidir. Bir ücret karşılığı işverenin yönetim yetkisi içerisinde hizmet sözleşmesine bağlı olarak iş görme ödevini yerine getiren kişiyi geniş anlamda işçi olarak değerlendirmek mümkündür. Ancak bu şekilde çalışan herkes işçi statüsünde sayılıp kıdem tazminatından yararlanamaz. Kıdem tazminatından yararlanmak için öncelikle iş kanununa tabi olmak gerekir. Bir hizmet sözleşmesine bağlı olarak çalışmak, asgari bir yıllık çalışma süresini doldurmak da diğer koşullardır.

Yasada kesintisiz olarak asgari bir yıllık çalışma süresini doldurmuş olmak düzenlenmiş olsa da bir yıl dolmasına çok kısa süre kala tazminat ödememek için iş akdinin feshedilmesi durumunda iyi niyet kuralları gereği kıdem tazminatı hak kazanmak söz konusu olabilir. Aynı şekilde işçinin çalışma süresinin kesintili olarak gösterilmesine rağmen aslında devamlı olarak yapıldığının ispatı halinde bu hizmetler birleştirilerek kıdem süresi hesaplamak ve bir yılın doldurulması halinde kıdem tazminatı talep etme imkânı bulunmaktadır.

Emeklilik dışında kıdem tazminatı almaya hak etmenin bazı istisnaları bulunmaktadır. Şu günlerde EYT mağdurları ile daha çok duyduğumuz 8 Eylül 1999 öncesi işe başlayanların 3600 prim gününü doldurduklarında Kıdem Tazminatı almaya hak kazandıklarını ve aldıklarına şahit olduk. 8 Eylül 1999 tarihinden 01.05.2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı olanların her iki manada da mağdur oldukları aşikardır. Hem erken emeklilik hem de kıdem tazminatı alamayacaklarını şimdi daha net ifade edeceğiz.

Eğer 01.05.2008 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olarak işe girdi iseniz şanslısınız…

Sosyal Güvenlik Kurumu da bu konuda yayınlamış olduğu 01.02.2022 tarih ve 39452619 esas sayılı yazı ile birlikte ilk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olanlar için yaş hariç prim günü şartlarını sağlaması nedeni ile kıdem tazminatına esas yazı düzenlenebileceği hakkında Sosyal Güvenlik Merkezleri bilgilendirilmiştir.

1-01.05.2008-31.12.2008 tarihleri arasında ilk defa sigortalı olanlar için sigortalılık süresi aranmaksızın en erken emeklilik günü 4600 gündür. 4600 gününüz dolduğunda SGK’ dan yazı alarak kıdem tazminatını hak edebilirsiniz.

2-Sigortalılık başlangıcı 2009 yılı olanlar için 4700 prim günü,

3- Sigortalılık başlangıcı 2010 yılı olanlar için 4800 prim günü,

4- Sigortalılık başlangıcı 2011 yılı olanlar için 4900 prim günü,

5- Sigortalılık başlangıcı 2012 yılı olanlar için 5000 prim günü,

6- Sigortalılık başlangıcı 2013 yılı olanlar için 5100 prim günü,

7- Sigortalılık başlangıcı 2014 yılı olanlar için 5200 prim günü,

8- Sigortalılık başlangıcı 2015 yılı olanlar için 5300 prim günü,

9- Sigortalılık başlangıcı 2016 yılı olanlar için 5400 prim günü, sigortalıların yaş hariç emeklilik şartlarını sağladığı koşulları ifade etmektedir.

SMMM HALİM VARDAR